ਲੋਕ ਵੱਲੋਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਸਾਲਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸਲਿਆਂ ‘ਚ ਹੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਜੀਰਾ ਵੀ ਭੋਜਨ ਦੇ ਸਵਾਦ ‘ਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਰੇ ਉਪਲੱਬਧ ਹਨ, ਭੂਰਾ ਅਤੇ ਕਾਲਾ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਲੋਕ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭੂਰਾ ਜੀਰਾ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਕਾਲੇ ਜੀਰੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਅਤੇ ਚਿਕਿਤਸਕ ਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਸੀ, ਕੇ, ਈ, ਬੀ 1, ਬੀ 2, ਬੀ 3, ਫਾਈਬਰ, ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ, ਪ੍ਰੋਟੀਨ, ਖਣਿਜ, ਮੈਂਗਨੀਜ਼, ਆਇਰਨ, ਜ਼ਿੰਕ, ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟਸ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਛੋਟੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਹਰਬਲ ਦਵਾਈ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਾਲੇ ਜੀਰੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਫਾਇਦੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ : ਕਾਲਾ ਜੀਰਾ ਭਾਰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਰੇ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਵਾਧੂ ਚਰਬੀ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਹੀ ਆਕਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ, 1/2 ਗਲਾਸ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ 1 ਚੱਮਚ ਜੀਰਾ ਮਿਲਾਓ ਅਤੇ ਰਾਤ ਭਰ ਇਸ ਨੂੰ ਭਿਓ ਦਿਓ।ਸਵੇਰੇ ਇਸ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਗਰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਿਲਟਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਨੂੰ ਖਾਲੀ ਪੇਟ ਪੀਓ।
ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ : ਕਾਲਾ ਜੀਰਾ ਪਾਚਨ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਾਰਗਰ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਕਾਲਾ ਜੀਰਾ ਖਾਣਾ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਪੇਟ ਦਰਦ, ਪੇਟ ਦਰਦ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਕੀੜੇ, ਐਸਿਿਡਟੀ, ਬਦਹਜ਼ਮੀ, ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀਪਣ ਆਦਿ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ : ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕਾਲੇ ਜੀਰੇ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲੇਮੇਟਰੀ, ਐਂਟੀ-ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ, ਐਂਟੀ-ਵਾਇਰਲ, ਕੈਂਸਰ ਵਿਰੋਧੀ, ਆਦਿ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਸਰ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ ਦੇ ਬਣਨ ਤੋਂ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।