ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਕੋਵੈਕਸੀਨ (Covaxin) ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
WHO ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਗੁਡ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ (ਜੀਐਮਪੀ) ਭਾਵ ਚੰਗੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸਵਦੇਸੀ ਕੋਰੋਨਾ ਵੈਕਸੀਨ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਇਸ ਵੈਕਸੀਨ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਵੈਕਸੀਨ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟ ਕਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
WHO ਨੇ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਇਸ ਘੋਸ਼ਣਾ ਸਬੰਧੀ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ WHO ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵੈਕਸੀਨ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਵੈਕਸੀਨ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਉਚਿਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ EUL ਨਿਰੀਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ। WHO ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ 14 ਤੋਂ 22 ਮਾਰਚ 2022 ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ ਦੇ ਪਲਾਂਟ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ।
ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 3 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ WHO ਨੇ ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਦੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੈਕਸੀਨ ਵਿੱਚ GMP ਦੀ ਕੀ ਕਮੀ ਹੈ।
WHO ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈਕ GMP ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਡਰੱਗਜ਼ ਕੰਟਰੋਲਰ ਜਨਰਲ (DCGI) ਅਤੇ WHO ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਧਾਰਾਤਮਕ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਕਾਰਜ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੰਤਰਿਮ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੇ ਉਪਾਅ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਕੋਵੈਕਸੀਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਹ ਰਾਹਤ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ WHO ਨੇ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ FKC ‘ਤੇ ਕੋਈ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਉਠਾਏ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਬਾਇਓਟੈੱਕ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ‘ਚ ਹੁਣ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕੰਪਨੀ ਹੁਣ ਬਕਾਇਆ ਸਹੂਲਤ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅਤੇ ਸੁਵਿਧਾ ਅਨੁਕੂਲਨ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ‘ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰੇਗੀ।
