ਨਿੰਮ ਦੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਛਾਂ ਬਹੁਤ ਸੰਘਣੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਉੱਚਾਈ 40 ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਦਾਤਣ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੰਦ ਸਾਫ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਸੰਤ ਰੁੱਤ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੇ ਪੱਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਵੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਫਲ਼ ਵੀ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਨਿੰਮ ਦਾ ਪੌਦਾ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆ ਦਵਾਈਆਂ, ਫੇਸ ਵਾਸ਼, ਸਾਬਣ ਅਤੇ ਤੇਲ਼ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਜਾਂ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਨਿੰਮ ਦਾ ਬੂਟਾ ਲੱਗਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪੱਤੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਬਹੁਤ ਉਪਯੋਗੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੌਦੇ ਤੋ ਕੀ ਕੀ ਫਾਇਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ ਪੀਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਰੋਗ ਵਿਰੋਧੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵੱਧਦੀ ਹੈ। ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆ ਦਾ ਪਾਣੀ ਸਰੀਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕਿਟਾਣੂ ਦਾ ਨਾਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਖੂਨ ਸਾਫ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਰੋਗ ਵੀ ਠੀਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੜਕੇ-ਲੜਕਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ’ਤੇ ਕਿੱਲ ਫਿਨਸੀਆਂ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਪਾਣੀ ਰੋਜ਼ ਪੀਣ, ਇਸ ਨਾਲ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਠੀਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਮੂੰਹ ਧੋਣ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਨਿੰਮ ਦੇ ਬੀਜਾਂ ਦਾ ਤੇਲ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਚਮੜ੍ਹੀ ਰੋਗਾਂ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਸਿਕਰੀ ਆਦਿ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ। ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆ ਨੂੰ ਉਬਾਲ ਕੇ ਪਿਆਉਣ ਨਾਲ ਅਫੀਮ ਦਾ ਅਸਰ ਉਤਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਘਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਨਿੰਮ ਦੇ ਤੇਲ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣ ਨਾਲ ਮੱਛਰ ਅਤੇ ਮੱਖੀ ਨਹੀ ਆਉਦੀ।
ਸਰੀਰਕ ਜ਼ਖਮਾਂ ਜਾਂ ਫੋੜਿਆਂ ਉੱਪਰ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੀਸੇ ਹੋਏ ਪੱਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਦ ਮਿਲ਼ਾ ਕੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਛੇਤੀ ਠੀਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਢਿੱਡ ਦੇ ਕੀੜੇ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਰਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਰ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਅਤੇ ਖੂਨ ਵੀ ਸਾਫ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁੱਕਾ ਕੇ ਵੀ ਰੱਖ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁੱਕੇ ਹੋਏ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੱਪੜਿਆਂ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਨਾਲ ਕੀੜਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਸਰੀਰ ’ਤੇ ਖੁਰਕ ਹੋਣ ਤੇ ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਪੀਸ ਕੇ ਦਹੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਲਵੋ ਤੇ ਲੇਪ ਕਰੋ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।