ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਕਦਮ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਫੀਸ ਸਹਾਇਤਾ
ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ 2023-24 ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ 1 ਹਜ਼ਾਰ 601 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀਆਂ ਫੀਸਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਆਇਤਾਂ ਅਤੇ ਵਜ਼ੀਫੇ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਪਿਛਲੇ ਸੈਸ਼ਨ 2022-23 ਵਿੱਚ 1,976 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਇਸ ਸਾਲ ਘਟ ਕੇ 1,561 ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ‘ਲਰਨ ਜਦਕਿ ਅਰਨ’ ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਫੰਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
‘ਲਰਨ ਟੂ ਅਰਨ’ ਸਕੀਮ ਦਾ ਲਾਭ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਭਗ 16% ਵਧੀ ਹੈ। 2022-23 ਦੇ 94 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ 109 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਲਾਭ ਲਿਆ ਹੈ। ਵੰਡੀ ਗਈ ਰਕਮ ਵੀ 28.96 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 41.41 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸਕੀਮ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੰਮ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦੇਣਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪੂਰੀ ਫੀਸ ਰਿਆਇਤ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ 2022-23 ਵਿੱਚ 37 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ, 2023-24 ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘੱਟ ਕੇ ਸਿਰਫ 13 ਰਹਿ ਗਈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀ ਗਈ ਰਕਮ 16.04 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ 7.68 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ।
ਖੇਡ ਵਜ਼ੀਫ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ
ਇਸ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਖੇਡ ਵਜ਼ੀਫ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ 2022-23 ਵਿੱਚ 175 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਖੇਡ ਵਜ਼ੀਫੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ, 2023-24 ਵਿੱਚ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ 11 ਰਹਿ ਗਈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਵੰਡੀ ਗਈ ਰਕਮ 34.99 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 35 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਲਗਭਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਰਹੀ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਐਥਲੀਟਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ‘ਚ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ ਕਾਰਨ ਖੇਡ ਵਜ਼ੀਫੇ ਲਈ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ‘ਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ।
ਅਪਾਹਜ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਲੋੜ-ਅਧਾਰਤ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਵਜ਼ੀਫੇ
ਡੀਨ ਆਫ਼ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਵੈਲਫੇਅਰ (DSW) ਦਾ ਦਫ਼ਤਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋੜ-ਅਧਾਰਤ ਸਹਾਇਤਾ, ਲੋੜ-ਸਹਿ-ਮੈਰਿਟ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਵਜ਼ੀਫੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਹ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ‘ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ’ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਚੇਅਰਪਰਸਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਵੰਡੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨੌਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੇਡ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਡ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਸਪੋਰਟਸ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪਾਂ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
