ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇਸ ਤੱਥ

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ‘ਚ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜੈਦੇਵਜੀ ਪਰਮਾਨੰਦਜੀ ਵਰਗੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਬੀਰ,ਰਵੀਦਾਸ,ਨਾਮਦੇਵ,ਸੈਣ ਜੀ,ਛੀਵਾਜੀ,ਧੰਨਾ ਦੀ ਬਾਣੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਲੋਕ ਵੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ‘ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਰਲ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ‘ਚ ਕਰਮ ਕਰਨ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਮਹੱਤਵ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਮ ਹੀ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਵਾਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦਿਲ ਅੰਦਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਗੁਰਬਾਣੀ ਚੰਗੇ ਵਿਵਹਾਰ ਤੇ ਚੰਗੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਦਿਲ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣਾ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 35 ਮਹਾਂਪੁਰਖਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦਰਜ ਹੈ। (7 ਗੁਰੂ, 11 ਭੱਟ, 15 ਭਗਤ, 3 ਗੁਰਸਿੱਖ)
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕੁੱਲ 1430 ਪੰਨੇ ਹਨ।
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਬਾਣੀ ਪਤੀ (ਪ੍ਰਭੂ) ਅਤੇ ਪਤਨੀ (ਮਨੁੱਖ) ਦੇ ਨਿੱਘੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਪੰਨੇ ਉੱਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ 19 ਸਤਰਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕੁੱਲ ਲਾਈਨਾਂ 26852 ਹਨ।
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 398,697 ਹੈ। ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਵਿੱਚ 29445 ਸ਼ਬਦ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।
ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ 22 ਵਾਰ ਦਰਜ ਹਨ।
ਕੁਝ ਅੱਧੇ ਅੱਖਰ ਜੋ ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੇ। ਅਜਿਹੇ ਅੱਧੇ ਅੱਖਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹਲੰਤ ੍ (1188), ਅੱਧਾ ‘ਟ’ † (10), ਅੱਧਾ ‘ਨ’ ˜ (11), ਅੱਧਾ ‘ਵ’ Í (73) ਅੱਧਾ। ‘ਯ’ ´ (268), ਅੱਧਾ ‘ਤ’ (13), ਅੱਧਾ ‘ਚ’ (5), ਅੱਧਾ ‘ਹ’ 38 ਵਾਰ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ‘ਨਾਨਕ’ ਸ਼ਬਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ: ਨਾਨਕ-4446, ਨਾਨਕ-23, ਨਾਨਕੁ-531, ਨਾਨਕਹ-1, ਨਾਨਕਾ-127, ਨਾਨਕੈ-1, ਨਾਨਕੋ-1।
“ਨਾਮ” ਸ਼ਬਦ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ: ਨਾਮ-855, ਨਾਮ-654, ਨਾਮ-3390, ਨਾਮ-10, ਨਾਮ-2, ਨਾਮ-5, ਨਾਮ-4।
‘ਰਹਾਉ’ 2685 ਵਾਰ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।